جایگاه برنامه ریز در فرآیند برنامه ریزی شهری ایران

Authors

مظفر صرافی

جمیله توکلی نیا

مهدی چمنی مقدم

abstract

برنامه ریزان به عنوان میانجی گران بین شناخت و کنش، جایگاه مهمی در به ثمر رسیدن مطلوبها در فرایند برنامه ریزی هر جامعه ای دارند. روند رویکردهای اخیر که مبتنی بر اجتماع و سیاسی شدن فرایند برنامه ریزی و بالطبع، دور شدن از فرایند برنامه ریزی صرفاً فنی، کالبدی و عقلانی بوده است، ذهنیت تغییر در بسیاری از راهبردهای برنامه ریزی را سبب شده است. برنامه ریزان در رویکردهای جدیدتر ترغیب شده اند تمامی تلاششان را معطوف به استفاده از تمامی نیروها، جهت پیشبرد اهداف، برای خلق جهانی بهتر کنند. رسیدن به این وضعیت، اصلاً روندی ساده و در دسترسی نبوده است. هنوز در بسیاری از کشورها (و ازجمله در کشور ما)، بخش عمده ای از تلاش برنامه ریزان در فرایند برنامه ریزی به سبب تعریف ناقص و ناکارآمد، و همچنین دخالت های دولتی، عملاً بی نتیجه مانده است. این مقاله می کوشد با نگاهی انتقادی، فرایند برنامه ریزی و جایگاه برنامه ریزانِ علم گرا و فن گرای کنونی کشور را بررسی و ضرورت تغییر روش برنامه ریزی، به روشهای اجتماع محور و سیاست محور را یادآوری کند و برنامه ریزان را به بازتعریف جایگاه خود در برنامه ریزی دعوت نماید. در این مقاله تلاش شده است ابتدا از طریق مطالعات اسنادی انتقادهای اصلی واردشده بر برنامه ریزی فنی و سنتی که برنامه ریزی غالب در کشور است، بررسی شود و سپس این انتقادها در روند مطالعات کشور مورد کنکاش قرار گیرند. ازآنجایی که بخش عمده ای از مطالعات کشور توسط شرکت های مهندسان مشاور، صورت می گیرد؛ از طریق مصاحبه با مدیران عامل بزرگترین شرکت های مهندسین مشاور کشور، چالشهای پییش روی برنامه ریزان مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. این مطالعه نشان می دهد نقش برنامه ریزان در بین اضلاع اصلی جامعه یعنی دولت و اجتماع جانبدارانه، ناقص و پرایراد است، برداشتهای برنامه ریزان از برنامه ریزی نیز بسیار ناپخته، یخ زده و تغییرنیافته است و برنامه ریزی به واسطه ویژگی جانبدارانه و درونی شده در درون ساختار دولت یک طرفه و کاسب کارانه شکل گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شکل بندیِ آرمانِ برنامه ریز: خوانشی لاکانی از فرآیند آموزشِ برنامه ریزی و هویتِ برنامه ریز

تعریف مورد پذیرش همگان از انگاشت‌های برنامه‌ریزی هم‌چون خیر عمومی یا پایداری، ارایه نشده و تبیین این انگاشت‌ها در فرآیند برنامه‌ریزی، همواره این پرسش اساسی را مطرح می‌کند که آیا به راستی امکان حصولِ معنایی روشن در ارتباط با این انگاشت‌ها امکان‌پذیر است؟ برای بسیاری از آموزش‌دهنده‌گان و دانشجویان، پاسخ به این پرسش دشوار است. با توجه به گشودگیِ آرای لاکان بر عرصه‌یِ تفسیر، می‌توان با بهره‌گیری از سو...

full text

جایگاه برنامه ریزی منطقه ای در ایران

اصولاً قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره نمود که برنامه ریزی منطقه ­ای در پرتو نظریه­های توسعه منطقه­ ای صورت می­ گیرد و چون این نظریه ­ها نشأت گرفته از مفاهیم توسعه به طور کلی و توسعه منطقه ­ای به صورت مشخص است، لذا قبل از پرداختن به برنامه ریزی منطقه ­ای، لازم است تا مفاهیم توسعه و نقش آن در شکل­ گیری برنامه­ ریزی منطقه ای را مورد بررسی قرار دهیم.

full text

برنامه ریزی شهری – برنامه ریزی محلی و سیاست های عمومی در انگلیس و ایران

در این مقاله نکات مهم زیر مطرح شده است : الف : 1- تکامل تدریجی جهات قانونی سیستم برنامه ریزی شهری در انگلیس که برنامه ریزان را به عنوان تولید کنندگان برنامه ها و کنترل کننده توسعه شهری تعیین می کند . 2- از طریق موازین قانونی – از سال 1909 تا 1986 برنامه های شهرسازی انگلیس تکامل یافته و به دو نوع برنامه اصلی انجامیده است : - برنامه ساختاری - برنامه محلی این دو نوع برنامه به جای شهری در...

full text

جایگاه تکنیک دلفی درمدیریت و برنامه ریزی شهری

مقدمه و هدف پژوهش:در این مقاله با نگاهی به جامعیت برنامه ریزی شهری از نظر موضوع واز نظر گروه های ذی نفع و هدف و نیاز موکد به تصمیم گیری چند بعدی کارشناسان در مراحلمختلف به تشریح فن دلفی و جایگاه آن در فرایندکلان برنامه ریزی و برنام هریزی و مدیریتشهری پرداخته می شودروش پژوهش:برای بررسی جایگاه تکنیک یادشده در فراین  د برنامه ریزی و مدیریت شهری ازروش ترکیبی اسنادی،کتابخانه ای و تحلیلی، استفاده شد...

full text

برنامه و برنامه ریزی در ایران

این مقاله برنامه و برنامه ریزی درایران را با توجه به مؤلفه های اندیشه شکل گیری ‘پیدایش‘الگوی نظری برنامه ریزی توسعه‘اهداف‘استراتژی‘سازماندهی وعملکرد مورد بررسی و تحلیل قرارمیدهد.دراین ارتباط ایران دارای نیم قرن سابقه برنامه ریزی است که هفت برنامه عمرانی و توسعه(پنج برنامه قبل از انقلاب و دو برنامه بعد از انقلاب)را تهیه و اجرا نموده است وهم اکنون در مرحله اجرای برنامه سوم توسعه قرارداد.دوبرنامه ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه مطالعات شهری

Publisher: دانشگاه کردستان

ISSN 2322-2875

volume 3

issue 12 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023